Ñeå chuaån bò xaâm löôïc nöôùc ta, Hoaøng ñeá nöôùc Trung Hoa laø Toáng Thaùi Toâng ra leänh ñieàu binh ôû vuøng Quaûng Chaâu saùt bieân giôùi nöôùc ta

     Muøa thu thaùng 7 naêm Canh Thìn (980) nhaøToáng laáy Haàu Nhaân Baûo laøm Giao Chaâu luïc thuûy loä chuyeån vaän söù, Lan Laêng ñoaøn luyeän Toân Toaøn Höng, Taát taùc söù Haùc Thuû Tuaán, Yeân bí khoá söù Traàn Khaâm Toä, Taû giaùm moân töôùng quaân Thoâi Löôïng laøm Ung Chaâu loä binh maõ ñoâ boä thöï, Ninh Chaâu thöù söû Löu Tröøng, Quaân khí khoá phoù söù Giaû Thöïc, Cung phuïng quan caùp moân chi haäu Vöông Soaïn laøm Quaûng Chaâu loä binh maõ ñoâ boä thöï; hoïp quaân caû boán höôùng heïn ngaøy cuøng sang xaâm löôïc.

           Ñaïi Vieät Söõ Kyù Toaøn Thö , phaàn Baûn kyû , quyeãn 1 trang 217 cheùp nhö sau :
           "...Thaùng 8, vua Toáng sai Lö Ña Toán ñem thö sang noùi raèng :"Trung Hoa ñoái vôùi Man Di cuõng nhö thaân ngöôøi coù töù chi, vaän ñoäng duoãi co tuøy ôû tim mình, cho neân noùi tim laø chuû. Neáu ôû moät tay moät chaân maø maïch maùu ngöng ñoïng, gaân coát khoâng yeân thì phaûi duøng thoác thang ñeå chöõa. Chöõa maø khoâng coâng hieäu thì laïi phaûi chaâm cöùu cho kyø khoûi, khoâng phaûi laø khoâng bieát thuoác thang thì ñaéng mieäng maø chaâm chích thì raùch da. Phaûi laøm nhö theá laø vì toån haïi ít maø lôïi ích nhieàu. Keû laøm vua thieân haï cuõng phaûi laøm nhö vaäy chaêng ? Cho neân Thaùi Toå Hoaøng Ñeá ta nhaän ngoâi do nhaø Chu nhöôøng, ñoåi teân nöôùc laø Toáng, vaên vaät trong saùng, moät phen bieán ñoåi theo xöa, ôû ngoâi ñeá vöông maø nhìn Man Di maéc beänh. Cho neân, naêm thöù nhaát, thöù hai thì thuoác thang cho caùc ñaát Kinh, thuïc, Töông, Ñaøm, naêm thöù ba thöù tö thì chaâm cöùu cho caùc mieàn Quaûng, Vieät, Ngoâ, Sôû gaân coát huyeát maïch ra daùng treû con, coù phaàn khoûe maïnh. Khoâng do cô trí thaàn dieäu saùng suoát cuûa baäc vöông giaû maø truø lieäu ñuôïc ñeán theá ö ? Ñeán khi ta noái giöõ cô nghieäp lôùn, ñích thaân coi chính söï, cho raèng ñaát Phaàn ñaát Tinh laø beänh ôû loøng beänh, neáu loøng beänh chöa chöõa khoûi thì laøm sao chöõa noãi töù chi ? Vì theá môùi luyeän thuoác thang baèng nhaân nghóa,söûa ñoåi chaâm cöùu baèng ñaïo ñöùc, heát söùc chöõa cho caùc ñaát Phaàn, ñaát Tinh, chæ moät laàn laø khoûi beänh, chín chaâu boán bieån ñaõ maïnh laïi yeân. Chæ coù Giao Chaâu cuûa ngöôøi ôû xa cuoái trôøi, thöïc laø ngoaøi naêm coõi. Nhöng phaàn thöøa cuûa töù chi ví nhö ngoùn tay ngoùn chaân cuûa thaân ngöôøi, tuy chæ moät ngoùn bò ñau, baäc thaùnh nhaân laïi khoâng nghó ñeán hay sao ? Cho neân phaûi môû loøng ngu toái cuûa ngöôøi ñeå thanh giaùo cuûa ta truøm toûa, ngöôøi coù theo chaêng ? Huoáng chi töø thôøi Thaønh Chu,(nöôùc ngöôi ñaõ ñem chim tró traéng sang daâng, ñeán thôøi VieâmHaùn döïng coät ñoàng laøm moác, cho ñeán thôøi Lyù Ñöôøng, vaãn thuoäc veà noäi ñòa. Cuoái thôøi Ñöôøng thì nhieàu hoïa naïn, chöa kòp xöû trí. Nay thaùnh trieàu loøng nhaân truøm khaép muoân nöôùc, cô nghieäp thaùi bình nghó cuõng ñaõ thònh. Leã phaân phoøng ñaõ saép ñaët saün, coøn dôïi ngöôi ñeán chuùc söùc khoûe cuûa ta. Ngöôi ñöøng ru ruù trong boán goùc nhaø khieán cho ta buoàn phieàn phaûi cheùm côø boå so laøm coû nöôùc ngöôi hoái sao cho kòp ? Duø cho soâng nöôùc ngöôi coù ngoïc,ta vöùt xuoáng suoái; nuùi cuûa ngöôi saün vaøng, ta neùm vaøo buïi ñeå thaáy chaúng phaûi ta tham cuûa baùu cuûa nöôùc ngöôi. Daân cuûa ngöôi hay bay nhaûy (yù noùi soáng hoang daõ) coøn ta thì coù ngöïa xe; daân cuûa ngöôøi thì uoáng muõi (nay coøn ngöôøi man ôû mieàn nuùi röøng Giao Quaûng vaãn coøn tuïc aáy) coøn ta thì coù côm röôïu ñeå thay ñoåi phong tuïc cuûa ngöôøi; daân ngöôi thì baét toùc coøn ta thì coù aùo muõ, daân ngöôi noùi tieáng chim coøn daân ta thì coù Thi, Thö ñeå daïy leã cho daân ngöôì. Coõi noùng choùi chang, khoùi hôi muø mòt, ta toûa maây Nghieâu töôùi cho möa ngoït. Khí bieån haàm haäp, chaùy maøy chaûy ñaù, ta gaûy ñaøn Thuaán quaït laøn gioù thôm. Sao treân trôøi nöôùc ngöôi chaúng ai bieát teân gì, ta quay choøm töû vi ñeå ngöôi bieát chaàu veà. Ñaát ngöôøi nhieàu ma quæ, ai cuõng sôï chuùng quaáy, ta ñaõ ñuùc vaïc lôùn ñeå yeåm tröø, khieán chuùng khoâng laøm haïi. Ra khoûi ñaûo di cuûa ngöôøi maø xem nhaø Minh ñöôøng, Bích ung chaêng ? Truùt aùo quaàn coû laù cuûa ngöôi maø maëc aùo coån hoa theâu hình roàng nuùi chaêng ? Ngöôi coù theo veà hay khoâng, chôù mau chuoác laáy toäi. Nay ta ñang chænh ñoán xe coä, quaân lính, truyeàn hieäu leänh chieâng troáng. Neáu chòu theo giaùo hoùa, ta seõ tha toäi cho, neáu traùi meänh ta seõ sai quaân ñaùnh. Theo hay choáng, laønh hay döõ töï ngöôi xeùt laáy" chieáu thö naøy do Vöông Vuõ Xöông nhaø Toáng soaïn.

           306 naêm sau , Ñaïi ñeá Moâng Coå laø Hoát Taát Lieät ngaäm ñaéng nuoát cay sau hai laàn thaát baïi trong aâm möu xaâm löôïc Ñaïi Vieät , laàn thöù ba vò Hoaøng ñeá kheùt tieáng cuûa quaân Nguyeân chuaån bò khaù chu ñaùo veà maët chính trò cuõng nhö quaân söï , Hoát Taát Lieät chieâu moä moät soá phaàn töû phaûn boäi nhö Traàn Ích Taéc , Traàn tuù Hoaûn ,Nguyeãn Lænh , Leâ AÙn , Leâ Traéc ....döïng ra moät trieàu ñình tay sai chuaån bò ñeå ñi theo ñoäi quaân xaâm löôïc , tröôùc khi haï leänh cho con mình laø Thaùi töû Thoaùt Hoan laøm toång chæ huy xuaát quaân , Hoát Taát Lieät ñaõ gôûi cho vua Traàn Nhaân Toâng vaø quan daân nöôùc Ñaïi Vieät moät toái haäu thö vôùi lôøi leõ nhö sau :

           "Tröôùc vì vua nöôùc caùc ngöôøi ñaõ xöng thaàn theo phuïc, haèng naêm daâng ñoà coáng maø khoâng thaân haønh vaøo chaàu, nhaân chuù cuûa y laø Traàn Di AÙi sang chaàu, ta uûy cho troâng coi coâng vieäc nöôùc An Nam. Di AÙi veà thì laïi bò gieát haïi. Ña-ru-ga-tri laø Bu-y-an Teâ-mua (Buyan Taùmur Boät nhan Thieáp-moäc-nhi vaâng meänh sang thì khoâng nhaän. Coøn quaân ta ñi ñaùnh quaân Chieâm Thaønh, phaûi giuùp ñôõ löông thöïc thì laïi khoâng cung caáp gì. Vì theá maø Traán Nam Vöông Thoaùt Hoan, haønh tænh bình chöông söï laø Aric Khaya phaûi ñem quaân sang ñaùnh. Trong luùc giao binh, hai beân ñeàu gieát haïi laãn nhau. Nay caän thaàn cuûa nöôùc caùc ngöôi laø boïn Traàn Ích Taéc, Traàn Tuù Hoaõn lo nöôùc nhaø bò suïp ñoå tieâu dieät, tai hoïa ñeán keû voâ toäi, thöôøng khuyeân baûo y vaøo chaàu, roát cuoäc vaãn khoâng chòu nghe theo. Boïn aáy beøn töï laïi quy phuïc. Ta thöông boïn aáy coù loøng trung hieáu, ñaëc caùch phong Traàn Ích Taéc laøm An Nam quoác vöông, Traàn Tuù Hoaõn laøm Phuï nghóa coâng ñeå phuïng töï hoï Traàn. Laïi sai Traán Nam Vöông Thoaùt Hoan, bình chöông söï A-gu-ruc-tri (AÙo loã xích) ñem quaân sang bình ñònh nöôùc caùc ngöôi. Nhöõng toäi loãi tröôùc ñaây chæ ôû mình y (chæ vua Traàn), quan daân khoâng dính daùng gì. Khi chieáu thö tôùi nôi, caùc ngöôøi neân laïi trôû veà ñoàng ruoäng yeân oån laøm aên. Vaäy xuoáng chieáu hieåu baûo. Lôøi treân ñaây laø ñeå hieåu duï quan laïi baùch tính nöôùc An Nam". (Nguyeân söû An Nam truyeän)

Vôùi nhöõng lôøi leû voâ cuøng ngaïo maïn , kieâu caên, xaác laùo , keû caû cuûa moät lôùn , söï khoa tröông khueách ñaïi cuûa vua Toáng
           Vöông Vuõ Xöông ñoå tieán só laøm quan ñeán chöùc Haøn laâm hoïc sóø coù theå xem oâng laø ngöôøi uyeân baùc veà Y lyù , oâng ñaõ aùp duïng nhöõng lyù thuyeát veà chaãn ñoaùn , ñieàu trò ñeå laäp luaän trong böùc toái haäu thö naøy cho Hoaøng ñeá nöôùc Toáng
Vaø ñeå traû lôøi cho caùc yù töôõng xaác xöôïc trong böùc toái haäu thö maø tai hoïa cho caû nöôùc Toáng laø nhieàu naêm sau ñoù vaãn bò caùc vò Hoaøng ñeá nöôùc ta caát quaân ñaùnh vaøo Trung Quoác vi toäi ngaïo maïn naøy
           Ñaïi Vieät Söõ Kyù Toaøn Thö , phaàn Baûn kyû , quyeån 1II trang 272 cheùp nhö sau :
           "Naêm Kyû Hôïi (1059), muøa Xuaân thaùng 3 (Lyù Thaùnh Toâng) caát quaân qua ñaùnh Khaâm Chaâu nöôùc Toáng, khoe binh thò uy roài veà vì gheùt nhaø Toáng phaûn phuùc.. ".
Boán möôi naêm sau Lyù Thaùi Toå nöôùc ta laïi xuaát quaân ñaùnh saâu vaøo traïi Nhö Hoàng naèm saâu trong ñaát Toáng, ñoát kho ñuïn ôû ñoù roài ruùt quaân veà.
           Naêm 1075, hoaøng ñeá Nhaân Toâng sai Lyù Thöôøng Kieät tieán saâu vaøo ñaát Trung Quoác vôùi möôøi vaïn binh thuûy boä ñaùnh caùc chaâu Khaâm, Ung, Lieâm. Thöôøng Kieät baét soáng quan quaân nhaø Toáng ñem veà Ñaïi Vieät , ñoù laø traän naëng neà nhaát maø nhaø Lyù ñaõ daïy cho nhaø Toáng moät baøi hoïc ñích ñaùng veà toäi kieâu caêng.

           Qua böùc toái haäu thö naøy vua Toáng ñaõ töï ví mình nhö trung taâm vuõ truï laø caùi ñaàu cuûa thieân haï "Trung Hoa ñoái vôùi Man Di cuõng nhö thaân ngöôøi coù töù chi, vaän ñoäng duoãi co tuøy ôû tim mình, cho neân noùi tim laø chuû"
           Coøn nöôùc ta khoâng nhöõng laø moïi rôï maø coøn laø : "Chæ coù Giao Chaâu cuûa ngöôøi ôû xa cuoái trôøi, thöïc laø ngoaøi naêm coõi. Nhöng phaàn thöøa cuûa töù chi ví nhö ngoùn tay ngoùn chaân cuûa thaân ngöôøi, tuy chæ moät ngoùn bò ñau, baäc thanh nhaân laïi khoâng nghó ñeán hay sao ? Cho neân phaûi môû loøng ngu toái cuûa ngöôøi ñeå thanh giaùo cuûa ta truøm."
           Quaû thaät ñaây laø moät lôøi noùi cöïc kyø ngaïo maïn Vua nöôùcToáng vaø Vöông Vuõ Xöông laø ngöôøi raát am hieåu Y Hoïc, oâng daõ chæ caùch ñieàu trò nhö sau : khoâng yeân thì phaûi duøng thuoác thang ñeå chöõa. Chöõa maø khoâng coâng hieäu thì laïi phaûi chaâm cöùu cho kyø khoûi, khoâng phaûi laø khoâng bieát thuoác thang thì ñaéng mieäng maø chaâm chích thì raùch da.
           Ñaïi Haønh Hoaøng Ñeá vaø daân toäc Vieät cuõng laø nhöõng ngöôøi uyeân baùc veà Y Lyù vaø oâng ta cuøng caùc töôùng laûnh , daân binh ñaõ ñieàu trò cho caùi tinh caùch ngaïo maïn , xaác laùo , keû caû , phoâ tröông cuûa Toáng Vöông baèng moät ngheâ thuaät chaâm cöùu tuyeät vôøi ñaõ laøm raùch da Toáng Vöông

           Ñeå caáp cöùu cho moät beänh nhaân ra khoûi côn u toái , hoân meâ caùc thaày thuoác thöôøng chaâm vaøo caùc daàu ngoùn tay chaân , choå maø Toáng Vöông ñaõ töøng noùi ñeán
           Ñaïi Vieät Söõ Kyù Toaøn Thö , phaàn Baûn kyû , quyeãn 1 trang 220 cheùp chuyeân chaâm cöùu cuûa nhö sau :
           Naêm Taân Tî 981, muøa xuaân thaùng 3 Haàu Nhaân Baûo, Toân Hoaøng Höng ñeán Laïng Sôn, Traàn Khaâm Toä ñeán Taây Keát, Löu Tröøng ñeán soâng Baïch Ñaèng, Leâ Ñaïi Haønh töï laøm töôùng ñi chaän giaëc, sai quaân só ñoùng coïc ngaên soâng. Quaân Toáng lui, laïi ñeán soâng Chi laêng (soâng Thöông). Vua sai quaân só traù haøng ñeå duï Haàu Nhaân Baûo nhaân ñoù baét ñöôïc ñem cheùm. Boïn Khaâm Toä nghe tin thuûy quaân thua traän daãn quaân veà, vua ñem caùc töôùng ñaùnh, quaân Khaâm Toä thua to, cheát quaù nöûa, thaây chaát ñaày ñoàng, baét ñöôïc töôùng giaëc Quaùch coâng Bieän, Trieäu phuïng Höng ñem veà Hoa Lö. Ñaát nöôùc qua côn soùng gioù
           Giang nam chuyeån vaän söù nhaø Toáng laø Höùa troïng Tuyeân ñem vieäc Nhaân Baûo thua cheát taâu leân. Vua Toáng xuoáng chieáu ruùt quaân veà, sai söù quôû traùch boïn Löu Tröøng, Giaû Thöïc, Vöông Soaïn. Tröøng oám cheát, Toân Hoaøng Höng cuõng bò beâu ñaàu ôû chôï, Soaïn bò gieát ôû Ung Chaâu."
           Theá môùi hay ngheä thuaät chaâm cöùu cuûa Ñaïi Haønh Hoaøng Ñeá thuoäc vaøo baäc thöôïng thöøa ñoái vôùi Toáng thaùi Toâng
           Coøn nhö ñoái vôùi Hoát taát Lieät thì böùc toái haäu thö cuûa oâng ta laïi trôû thaønh moät baøi ñieáu tang cho OÂ Maõ Nhi ,Tröông Ngoïc , A Ba Tri vaø cho caùc quaân nhaân Moâng Coå boû maïng treân soâng Baïch Ñaèng döôùi nhöõng coïc nhoïn, treân caùc daõy nuùi ñaù voâi ôû Traøng Keânh , , treân töøng caây soá daãn veà bieân giôùi Trung Quoác , trong gioøng nöôùc xanh kyø dieäu cuûa bieån Luïc Thuûy - Vaân Ñoàn - Haï Long vaø trong cuoäc chieán xaâm laêng khoâng thaønh naøy Böùc toái haäu thö cuõng ñaõ trôû thaønh böùc tuyeät tình thö cuûa Hoát taát Lieät daønh cho con trai laø thaùi töû Thoaùt Hoan khi vò chuùa teå Moâng Coå naøy ngaäm nguøi ñuoåi ñöùa con trai mình ra Döông Chaâu va haï leänh suoát ñôøi khoâng cho gaëp maët